Toga verplicht

Moeten advocaten een toga dragen?

Opschudding de laatste dagen in de media. Een drugsdealer werd vrijgelaten omdat de onderzoeksrechter de volgens de Salduz-wet verplichte aanwezige advocaat de toegang weigerde tot zijn kabinet omdat … die advocaat zijn toga niet droeg.

In het gerechtelijk wetboek staat in art. 441 onder de “rechten en plichten van de advocaat” dat in hun ambtsverrichtingen de advocaten de kledij dragen die de Koningvoorschrijft. Sedert 1 november 1968 werd in een koninklijk besluit (KB) bepaald: “De toga die de advocaten dragen is van zwart wollen stof, vooraan gesloten, met wijde mouwen en een witte geplooide bef. Hierop ligt, op de linker schouder, de schouderversiering, een stuk in het midden gefronselde zwarte wollen stof, aan de uiteinden geboord met witte pels, die op de borst en de rug neerhangt.

De advocaten mogen bovendien een zwartwollen baret dragen die met een fluwelen boordsel van dezelfde kleur is omzet.” (Koninklijk besluit van 30 september 1968 tot vaststelling van de kledij die bij artikel 441 van het Gerechtelijk Wetboek voor de advocaten wordt voorgeschreven) Met uitzondering van de baret (waar is de tijd …), is de ambtskledij voor advocaten dus wel degelijk voorgeschreven … alleen staat er geen sanctie op in de wet (buiten dat de advocaat waarschijnlijk een deontologische regel overtreedt).

Dragen advocaten dan ook overal (verplicht) de toga? Zeker niet. In politierechtbanken en vredegerechten, die niet in een groot gerechtsgebouw zijn gelegen (waar geen Hof van Beroep of rechtbank van eerste aanleg zetelt), dragen de advocaten gebruikelijk geen toga. Zo vonniste de rechtbank in Gent nog in 1974 dat overeenkomstig de tekst en de wordingsgeschiedenis van art. 441 Ger. W. het bv. te Gent een gebruik is zonder toga te pleiten voor een politierechtbank die niet gevestigd is in het gebouw waarin het hof van beroep of de rechtbank van eerste aanleg gevestigd is (Rb. Gent 18 juni 1974, R.W. 1974-75, 124).

Het dragen van de advocatentoga is bovendien enkel voorbehouden aan de leden van de balie. Een acteur kan dus niet in toga op een zitting van de rechtbank verschijnen. Advocaten daarentegen die bv. een schorsing ondergaan mogen ook geen toga dragen. Waar de schorsing uiteraard geen verbod inhoudt om het gerechtsgebouw te betreden, kan bv. het zich in toga aanbieden op de griffie met het oog op het bekomen van een onderhoud met een onderzoeksrechter alleen worden uitgelegd als het stellen van een actieve beroepsdaad (Raad Orde van Advocaten Gent 9 april 2008, Ad Rem 2008, afl. 3, 46).

Over het waarom en het nut, verwijzen we graag naar andere bijdragen, daarover gaan we ons hier niet uitspreken. Onze toga’s hangen netjes klaar in ons kantoor en velen van ons hebben een tweede toga klaar liggen in de auto. Vele balies voorzien ook “huurtoga’s” mocht de advocaat zijn toga vergeten zijn.

Koen Maenhout,

22 juni 2013.